Podgorica, 4. april,  2017

Nacionalne i lokalne organizacije osoba s invaliditetom iskazuju jedinstveno i nedvosmisleno nezadovoljstvo povodom usvajanja predloga Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o nevladinim organizacijama i predloga Zakona o dopunama Zakona o igrama na sreću kojima se dodatno narušava i ugrožava položaj osoba s invaliditetom.
Naime, Vlada Crne Gore je na sjednici od 30. marta tekuće godine usvojila predloge navedenih propisa, i dopunama Zakona o igrama na sreću od 2018. godine predvidjela ukidanje dosadašnje raspodjele dijela prihoda od igara na sreću u šest oblasti od posebnog društvenog značaja, među kojima je i oblast zadovoljavanja potreba lica sa invaliditetom, za koju se opredjeljivalo 40% od ukupnog Fonda na godišnjem nivou,raspodjeljivanog za navedene oblasti.
Time je, a imajući u vidu da predložene izmjene i dopune Zakona o nevladinim organizacijama predviđaju utvrđivanje prioriteta (od 19 mogućih, Zakonom definisanih) na godišnjem nivou i podršku za sprovođenje projekata u tim oblastima u iznosima od najmanje 0,2% tekućeg budžeta, stvoren pravni osnov da oblast „zaštita lica sa invaliditetom“ ne bude prioritetna u određenoj ili određenim kalendarskim godinama, te sve i da bude prioritetna, za nju će se izdvajati neuporedivo manji iznos nego što je to do sada bio slučaj.
 
Dodatno, ovim se stvara osnov da se oblast zaštite lica sa invaliditetom svede pod nadležnost jednog državnog organa, što je potpuno suprotno odredbama članova 4, 33 i 35 Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom, koju je Crna Gora ratifikovala 2009. godine, a kojima su definisane obaveze saradnje s organizacijama koje zastupaju interese osoba s invaliditetom, podršku ovim organizacijama i uključivanje u monitoring primjene domaćih propisa i ove Konvencije.
Na drugoj strani, država je bez najave, bez transparentnosti, bez učešća NVO, bez rasprave, bez konsultacija, bez analize uticaja i analize efekata dosadašnjih raspodjela, ili informacije o tome koliko su ove raspodjele doprinosile sprovođenju politika koje se tiču osoba s invaliditetom, odlučila da potpuno ukine podršku „zadovoljavanju potreba lica sa invaliditetom.“

Imajući u vidu sveukupni položaj osoba s invaliditetom te svakodnevnu diskriminaciju s kojom se suočavaju u praksi, uz nezaboravnu činjenicu da je država upravo najveći diskriminator osoba s invaliditetom, ovim Vlada postupa potpuno suprotno od svojih obaveza prema ovoj kategoriji građana/ki.
S tim u vezi, pozivamo predsjednika Vlade, gospodina Duška Markovića da predloge oba zakonska akta povuče iz procedure, kako bi se sprovele dodatne konsultacije s organizacijama koje zastupaju interese osoba s invaliditetom, što je ponavljamo direktna obaveza Vlade definisana i Konvencijom i Ustavom Crne Gore. Ovu inicijativu juče su i predstavnici nevladinih organizacija u Savjetu za brigu o licima sa invaliditetom uputili kao predlog izaključakovogtijela.
U suprotnom, smatraćemo da je ovo direktan udar na osobe s invaliditetom i njihove organizacije, koje će dovesti do gašenja brojnih organizacija, naročito onih na lokalnom nivou, prestanak ulaganja i razvoja servisa podrške, smanjenje broja zaposlenih i povećanje siromaštva.

Ovaj postupak Vlade doživljavamo kao namjerno, i planirano sistemsko narušavanje položaja osoba s invaliditetom koje dodatno dovodi do njihove potpune ekonomske zavisnosti od socijalnih davanja i (podrške) sistema.
Vlada umjesto da rešava i unapređuje položaj osoba s invaliditetom i dalje nastavlja nenamjensko trošenje sredstava iz Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom koje je do sada dostiglo i oko 50 miliona eura, dok predsjednik Vlade Duško Marković direktno, suprotno obećanju na konsultacijama s NVO sektorom održanim u organizaciji i na inicijativu CRNVO, dodatno podstiče usvajanje politika koje će narušiti položaj osoba s invaliditetom.
 
Pored navedenog, organizacije osoba s invaliditetom, potpisnice ovog pisma, smatraju da je neophodno sistemski urediti podršku osobama s invaliditetom, i konstantno unapređivati njihove kapacitete, kroz podršku njihovim organizacijama, i na inicijativi koja će omogućiti takva rješenja će biti angažovane u narednom periodu.

Organizacije osoba s invaliditetom (abecednim redom)

1. Mreža za edukaciju i razvoj servisa podrške - MERSP (uključujući pet organizacija osoba s invaliditetom na lokalnom nivou)
2. Nacionalna asocijacija roditelja djece i omadine sa smetnjama u razvoju Crne Gore – NARDOS (uključujući pet organizacija na lokalnom nivou)
3. Opštinsko udruženje multipla skleroze Berane
4. Opštinsko udruženje multiple skleroze Bijelo Polje
5. Savez slijepih Crne Gore (uključujući i osam organizacija na lokalnom nivou)
6. Savez udruženja paraplegičara Crne Gore (uključujući 13 organizacija na lokalnom nivou)
7. Savez udruženja roditelja djece i omladine sa teškoćama u razvoju „Naša inicijativa“ Podgorica (uključujući 20 organizacija na lokalnom nivou)
8. Udruženje „Plegije“ Nikšić
9. Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore
10. Udruženje mladih sa hendikepom Nikšića
11. Udruženje multipla skleroze Crne Gore
12. Udruženje za podršku osobama sa invaliditetom Bijelo Polje